एजेन्सी । पुस्तकालय हाम्रो लागि नयाँ शब्द पक्कै होइन र पुस्तकालयमा गएर पुस्तक पढ्ने वा सदस्य बनेर घर लगेर अध्ययन गरी फिर्ता गर्ने परम्परा हाम्रा लागि पुरानै हो । तर, हामीमध्ये धेरैका लागि ‘मानव पुस्तकालय (ह्युमन लाइब्रेरी)’ भने नवीन अवधारणा लाग्न सक्छ । हो, हिजोआज ह्युमन लाइब्रेरी विश्वमा क्रमशः लोकप्रिय बन्दै गएको छ । खासमा आज यो विश्वव्यापी र जीवन्त सिकाइ प्लेटर्फम बनेको छ । यसले मानवअधिकार समावेशीता, एकता, पारस्परिकतालाई प्रवर्धन गर्दछ । यसअर्थमा पनि सजीव पुस्तकालयको सहकारीसँग सानिध्य छ । पुस्तकमा ‘मोनोलग’ हुन्छ यसमा ‘डायलग’ ।
पुस्तकालयको परम्परागत अवधारणा विपरित मानव पुस्तकालयमा छानिएका स्वयंसेवी व्यक्तिहरुले आगन्तुकहरुलाई विभिन्न विषयहरुका जीवनकथाहरु सुनाउँछन्, ज्ञान बाढ्दछन् र अनुभव आदान प्रदान गर्दछन् । यसको अर्थ मानव पुस्तकालयका पुस्तकहरु निर्जीव पुस्तकहरु नभइ व्यक्तिहरु हुन्छन् । पाठकहरुले विभिन्न विषयमा सजीव पुस्तकहरुसँग जीवन्त वार्तालाप, मन्थन, विमर्श र विवेचना गर्दछन् । मानव पुस्तकालयका पुस्तक र पाठकहरुले जगत र जीवनलाई गहन दृष्टिगोचर गर्छन् ।
हयुमन लाइब्रेरीको इतिहास
खासमा मानव पुस्तकालयको अवधारणा युरोपेली मुलुक डेनमार्कबाट विकास भएको हो । सन् २००० मा राजधानी कोपनहेगनबाट यो प्रचलनमा आएको हो । रोनी अबेरजल, उनका भाई ड्यानी तथा सहकर्मीहरु आस्मा मउना र क्रिस्टोफर इरिच्सेनलाई मानव पुस्तकालय स्थापनाको श्रेय जान्छ । सुरुमा उनीहरुले हप्तामा ४ दिन विभिन्न ५० वटा विषयहरुमा लगातार ८ घन्टाका लागि यो कार्यक्रम आयोजना गरेका थिए । यसको सुरुवात एक व्यक्तिको अनुभव गाथा अर्को व्यक्तिका लागि सिकाइ र बुझाइको लागि धेरै कोणबाट उपयोगी हुनसक्छ भनेर गरिएको थियो ।
यसमा आफ्ना कथाहरु सुनाउन चाहने वा पुस्तक बन्न चाहनेले स्वयंसेवी रुपमा दर्ता गर्नुपर्छ र २० मिनेटको समयमा आफ्नो कथा भनिसक्नुपर्छ । यस्ता स्वयंसेवीहरुमा सामाजिक, आर्थिक, लैङ्गिक, सांस्कृतिक आदि विविधता पाइन्छ जसले पाठक वा श्रोताहरुका सबै खाले आंकाक्षाहरु पूरा गर्न सकून् । सबै कुरा भन्ने भन्दा पनि अर्को व्यक्तिका लागि उपयोगी विषयहरु छानेर व्यक्त गर्नुपर्छ । हुनत् पछिल्लो समयमा यसको विधि र प्रक्रियामा धेरै परिमार्जन गर्न थालिएको छ । विश्व प्रसिद्ध म्यागजिन् Forbes अनुसार हाल कोभिड महामारीको समयमा यस्ता ह्युमन लाइब्रेरीहरु भर्चुअल रुपमा सञ्चालनमा छन् ।
संयोग नै मान्नुपर्छ, यसै वर्ष जुलाईमा भर्चुअल रुपमा सम्पन्न विश्व ऋण परिषद्को वार्षिक साधारण सभाबाट नाकूफोकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत योनसिक किम सञ्चालक निर्वाचित भएका छन् भने कोभिड महाव्याधिबाट बचत तथा ऋण सहकारीका क्षेत्रमा पर्ने असरहरु न्यूनीकरणका लागि उपलब्ध उत्तम अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यास र रणनीतिहरुको पहिचानका निम्ति ओकूद्धारा गठिन समितिको अध्यक्ष पनि किम नै छन् ।
A Virtual session is being organized on the topic of Strategic Leadership with joint collaboration of Global Women's Network and Association of Asian Confederation of Credit Unions (ACCU). The session, conducted by Susan Mitchell, will cover extremely relevant and timely issues of strategic planning, board governance, online education, etc especially addressing the impacts of COVID-19.
यूएसएडको पछिल्लो कदमले क्याप परियोजनामार्फत युक्रेनमा बचत तथा ऋण सहकारीहरुको नियमनको वातावरण सुधारमा समेत सहयोग पुग्ने विश्वास ओकूको छ । क्याप परियोजना सन् २०१६ देखि युएसएड मार्फत युक्रेनमा सञ्चालित छ ।