कल्पना श्रेष्ठ
अध्यक्ष, जिल्ला बचत संघ मकवानपुर
गाउँका स्थानीय उत्पादनको अलौकिक स्वाद व्यस्त शहरहरुलाई पस्कने प्रयास काठमाडौंस्थित हिलटप जुनार बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले गरिरहेको सुनेकी थिएँ । पहेँला जुनारले सजिएको हिलटपको प्रोफाईल फेसबुकमा देखेकी थिँए । केही दिन अघि संस्थाको अध्यक्षबाट सिन्धुलीको तामा घर छेउमै प्राप्त पनि भयो । सहकारी स्नेह घुलित तामाको स्वाद भावनात्मक तवरले मिठो मात्र थिएन गाउँमा पिताजीले आफ्नै बारीको बाँसको झ्याङबाट तयार गरेको तामाको स्वाद भन्दा न्यून पनि थिएन । यो आफैमा अपूर्व संगम थियो । तथापि, आफुले बनाएको तामा भन्दा स्वादमा केही कमीको आँकलन गरेर पहिलो पटक मात्रा बढी प्रयोग गर्दा अमिलो स्वादले झण्डै गाह्रो पारेन । जिब्रो पड्काई पड्काई खाईयो ।
तामाको स्वादपछि सामाजिक सञ्जालमा धन्यवादका केही शब्द टाइप गरेँ । प्रतिक्रियामा सकारात्मक सद्भावहरु अभिव्यक्त गरिए । नेफ्स्कूनका निर्वतमान समन्वय विभाग प्रमुख शिव अधिकारीले हिलटप हाल बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थामा परिणत भएको जानकारी सामाजिक सञ्जाल मार्फत गराउनुभयो । विगतदेखि हालसम्म पनि उत्कृष्ट सहकारी सेवा प्रवाह गरिरहेको हिलटपको नाम सुन्दा र संस्थाले गरेको मेहनत देख्दा खुसी लाग्ने उहाँले बताउनुभयो ।
व्यक्तिहरुबीचको भावनात्मक साथले सहकारी कर्मलाई विशिष्ट बनाउँछ भन्ने गतिलो उदाहरण लाग्यो हिलटप सहकारी । मेरो विचारमा सत्यताको अंश कति छ थाहा छैन तर अध्यक्ष बासुदेव घिमिरे र प्रबन्ध सञ्चालक सुमन विक्रम थापाको फेसबुक प्रोफाईल हेर्दा र उहाँहरुका शुभचिन्तकहरुको प्रतिक्रिया पढ्दा सामूहिक सहकार्य प्रष्ट हुन्थ्यो । किरन म्याडम, अर्जुन जी लगायत सबै मिलेर एकताको मन्दिर निर्माण गरेको छनक मिल्यो उहाँहरुका प्रोफाईलका भित्ताहरुबाट । भौतिक दूरीका बाबजूद उपलब्ध सामाजिक सञ्जालको अभौतिक सम्पर्कले अरु धेरैसँगै मलाई पनि हिलटप समूहको सहकारी सत्कर्मसँग साक्षात्कारको अवसर जुटाइदियो ।
सक्रिय समिति तथा जुझारु व्यवस्थापन समूहको सक्रिय मिहेनतको पुष्टि सामाजिक सञ्जालका भित्ताहरुले गरिरहेका थिए । कोभिड महामारीबीच सहकारी पसल सञ्चालनमा आएको रहेछ । सहकारी संस्थासँगै पसल सञ्चालनका लागि समूह निर्माण तालिम, एक अर्काको सबल पक्ष आदि विषयमा प्रशस्त पूर्वाभ्यास र चर्चासहित उत्साह पनि मिसिएको जानकारी हालैको कार्यालय भ्रमणबाट पाएँ । उर्जाशील आत्मा कार्य सहजताको परिचायक हो । त्यो उर्जा हिलटप समूहमा पर्याप्त रहेको अध्यक्षको कक्षमा टाँगिएको फ्रेमले सम्वाद गरिरहेको थियो ।
नयाँ बानेश्वरबाट कोटेश्वरतर्फ लाग्दा तिनकुनेको मुखमा अवस्थित केएफसीसँगैको भित्री बाटोको २ घर पर छिमेकी पुराना घरहरुको रंगले छोइँदा समेत दाग लाग्ला जस्तो टल्किएको साँढे तीन तले घरको साइनबोर्डमा लेखिएको थियो, हिलटप जुनार बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि.। एकातिरको हरियो सटर बन्द थियो । अर्को सटरमा सहकारी पसलका सामानहरु आकर्षक कलेवरमा सजिएका थिए ।
कोभिडको समयमा पटक पटकको भौतिक उपस्थिति उपयुक्त नठाँनेर फर्कंदा केही सामानहरु लिने योजना भएकाले पहिला अध्यक्षको पसल जाउँ कि कार्यालय भन्ने दोधारका बीच कार्यालय रोजेँ । सदस्यका लागि प्रशस्त खुला भागसहितको आकर्षक काउन्टर, बचत बिभाग, ऋण बिभाग, दोस्रो तल्लामा प्रबन्ध सञ्चालकको कक्ष, निगरानीको लागि ठूलो साईजको सीसी क्यामेरा आदि थिए । सञ्चालक समितिको कक्ष, एउटा सानो मनिटर, पसलका सामग्रीहरुको नमुना र अर्को तालिम कक्षसँगै व्यवस्थापन गरिएको साउण्ड सिस्टमलाई हिलटप कै संगीतकार बालन्द राईको संगीत र स्वरले सजिएको सहकारी गीत परिक्षणको काम पनि अवलोकनको अवसर मिल्यो । माथिल्लो भागमा भण्डार र भान्सा थियो ।
विगतमा अष्ट्रेलियाको एक सहकारी भ्रमणमा देखिएका दृष्यहरुसँग दाँजेर हेर्दा हामी नेपाली सबै कुरामा अब्बल भएपनि स्वास्थ्य तथा खानपानमा कमै प्राथमिकता दिन्छौं भन्ने भान हुन्छ । यद्यपि, नेपाल र अष्ट्रेलियाको सहकारीको तुलना कति तर्कसंगत होला । यद्यपि, स्वास्थ्य पहिलो प्राथमिकता हो भन्ने आशय मात्र हो । अष्ट्रेलियाको सहकारीमा प्रत्येक तलामा भन्सा थियो । घरबाटै ल्याएको खानेकुरा तताएर वा फ्रिजमा राखेर खानको लागि छुट्टै कक्ष थियो । हामी त्यहाँ पुग्दा क्रिसमसको रौनकसँगै खानपिन कार्यक्रम हुँदै थियो । बाक्लो जमघटका लागि छुट्टै फराकिलो क्षेत्र व्यवस्थापन गरिएको थियो । नेपालमा हामीले ती सबै प्रबन्धहरु गर्न नसकौंला तर कम्तीमा खानका लागि सबै तलामा तातो चिसो पानी र स्वयंले सफा गर्न सकिने कक्ष व्यवस्थापन आवश्यक देखिन्छ । यसको एउटा कारण कर्मचारीहरुको व्यस्तता पनि हो । प्रबन्ध सञ्चालकलाई बोल्न पनि फुर्सद थिएन । त्यति मेहनत गर्ने समूहले चियापानीको लागि ३ तला उक्लनु उपयुक्त नहोला । फेरि सहयोगी कर्मचारीको हातबाट वा जुनसुकै स्थानमा खाँदा कोभिड संक्रमण दर बढेको सुन्दै आएका छौं ।
काठमाडौंमा प्रायः सहकारीहरुमा कार्यकारी अध्यक्ष हुन्छन् भन्ने सुनेको तर त्यहाँ त्यस्तो रहेछ । स्वयंसेवी अध्यक्षको हातबाट करिब ७ किलोमिटर दुरीमा मैले तामाको घर दैलो सेवा प्राप्त गरेकी रहेछु । उहाँ सँंग अझै धेरै तामाका बट्टा थिए । धेरै सहकारीकर्मीको अथक योगदानले सहकारी अभियान आज यहाँसम्मको यात्रा तय गर्न सफल भएको छ भन्ने निजात्मक अनुभूतिहरुलाई यस घटनाले अझ मजबुत बनायो ।
अन्य सामान पसल वा मार्टमा जस्तै देखिए पनि सहकारी पसलको पहिलो भगमा सजिएको तामा, गाउँघरमा फलेका काक्रा, खुर्कोटको केरा, नम्बरी अर्ग्यानिक मह लगायतका सामग्रीले सहकारी पसलको महत्वलाई झल्काई रहेको थियो । अझै विभिन्न भागबाट गाउँका अर्ग्यानिक सामग्रीहरुको खोजी भइरहेको समेत जानकारी पाएँ । सहकारीकर्मी साथीहरुको यो सत्प्रयास स्तुत्य छ । एक सहकारीकर्मीको नाताले थप सफलताको अग्रीम शुभकामना व्यक्त गर्दछु । सहकारी स्वरुपकै निरन्तरतामा लगानी फस्टाउन सकोस् । यसका लागि कुनै कम्पनीको दता गर्नु वा अन्य विकल्प खोज्नु र रोज्नु नपरोस । जय सहकारी ।
सहकारी ऐन २०७४ को संशोधन र मुख्य कारोवारको सवाल
युवा पुस्ता आकर्षित गर्न प्रविधिमैत्री सहकारी सेवामा जोड दिऊँ
