फैलदैं विश्व सहकारी अर्थतन्त्रको आयतन 

विश्वका ३ सय ठूला सहकारीहरुको सूची World Cooperative Monitor-2021 सार्वजनिक भएको छ । विश्व सहकारीको उपल्लो निकाय अन्तर्राष्ट्रिय सहकारी महासंघले हिजो कोरियाली राजधानी सोलमा उक्त सूची सार्वजनिक गरेको हो । वार्षिक कारोबार र कुल ग्राहस्र्थ उत्पादनमा प्रति व्यक्ति आय कारोबार अनुपात गरी २ वटा आधारमा प्रत्येकका शीर्ष १० सहकारीहरुको सूचीसहित १० औं प्रतिवेदन सार्वजनिक गरिएको हो ।

उक्त प्रतिवदेन अनुसार विश्वका ३ सय ठूला सहकारीहरुले आर्थिक वर्ष सन् २०१९ मा कुल २,१८०.०१ विलियन अमेरिकी डलरको वार्षिक कारोबार गरेका छन् । त्यसमध्ये सबैभन्दा धेरै अर्थात् १०२ सहकारीहरुले बिमा र ९८ ले कृषि तथा खाद्य क्षेत्रमार्फत कारोबार सफलता हासिल गरेका हुन् भने थोक तथा खुद्रा व्यापारको क्षेत्रमा ५५ सहकारीहरुले उच्च कारोबार गरेका हुन् । त्यस्तै, कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा प्रति व्यक्ति आयको कारोबार अनुपातका आधारमा कृषि तथा खाद्य (९५) र बिमा (९४) क्षेत्रमा उत्तिकै संख्यामा ठूला सहकारीहरुले योगदान गरेका छन् । थोक तथा खुद्रा व्यापारको क्षेत्रमा ५३ वटा सहकारीहरुले राम्रो कारोबार गर्दा  शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक कार्यको क्षेत्रमा काम गर्ने १० वटा ठूला सहकारीहरुले पनि कुल ग्राहस्थ उत्पादनको आधारमा प्रति व्यक्ति आयको कारोबार अनुपातमा भूमिका खेलेका छन् ।

‘वल्ड कोअपरेटिभ मनिटर २०२०’ मा विश्वका ३ सय ठूला सहकारीहरुले २.१ ट्रिलयन अमेरिकी डलरको कारोबार गरेको उल्लेख थियो । बार्षिक कारोबारमा १५९ युरोपेली सहकारीहरु, ९५ उत्तर र दक्षिण अमेरिकी सहकारीहरु, ४६ एशिया प्रशान्त क्षेत्रीय सहकारीहरु परेका छन् ।

कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा प्रति व्यक्ति आयको कारोबार अनुपातका आधारमा युरोपका १६५ सहकारीहरु, उत्तर र दक्षिण अमेरिकाका ७७, एसिया प्रशान्तका ५७ र अफ्रिकाको १ सहकारीले योगदान गरेका छन् । सबैभन्दा बढी वार्षिक कारोबार गर्ने सहकारी फ्रान्सको ग्रुप क्रेडिट एग्रिकोल बनेको छ । वित्तीय कारोबार केन्द्रीत उक्त उपभोक्ता सहकारीले सन् २०१९ मा ११४.५५ विलियन अमेरिकी डलर कारोबार गरेको थियो । ठूला दशको सूचीमा फ्रान्सको बीपीसीइ सहकारी रहेको छ । सूचीमा ४ फ्रान्सेली सहकारीहरु छन् भने जर्मनीका ३, जापानका २  र अमेरिकाको एउटा सहकारी पनि परेका छन् ।

कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा प्रति व्यक्ति आयको कारोबार अनुपातका आधारमा तयार गरिएको १० ठूला सहकारीहरुको सूचीको पहिलो स्थानमा कृषि मल कारोबार गर्ने भारतीय बहुराष्ट्रिय सहकारी इफ्को रहेको छ भने तेस्रो नम्बरमा दुध र दुधजन्य कारोबार गर्ने अर्को बहुराष्ट्रिय भारतीय सहकारी अमुल रहेको छ । ४६२३ कर्मचारी कार्यरत इफ्कोको कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा प्रति व्यक्ति आयको कारोबार अनुपात ३,९०५,२३१.५७ रहेको छ । उक्त सूचीमा फ्रान्स, ब्राजिल, जापान, जर्मनी र कोरियाली सहकारीहरु छन् ।

आइसीएले सहकारी तथा सामाजिक उद्यमसम्बन्धी युरोपेली अनुसन्धान संस्था Euricse को प्राविधिक तथा साझेदार संघ संस्थाहरुको आर्थिक सहयोगमा प्रतिवेदन तयार गरेको हो ।